KUPÜRLERDEN YANSIYANLAR
Panayırlar, tarım toplumunun yıllık ihtiyacını gördüğü, eğlendiği, yeniliklerle tanıştığı önemli olaylardı. Aydoğan Ünver Ağabey’in 1970’li yıllarda doğru bir tespitle anlamını yitirdiğini dolayısıyla kaldırılması gerektiğini söylediği panayırlar yine de yıllarca sürdü. Hala kurulsa da bizim çocukluğumuzdaki panayırlar yüzlerce yıllık geleneği daha iyi yansıtıyordu.
Panayırlarda, Biga’da asla göremeyeceğiniz ürünler sergilenir, asla izin verilmeyecek etkinlikler yapılır, koçak koca kadınlar ve adamların uçan sandalyelerde eğlenmesi gibi normalde asla göremeyeceğiniz manzaralar seyredilir, tabiri caizse kasabanın ve köylerin bir yıldır birikmiş gazı alınırdı.
Demokrat Biga’nın 11 ve 12 Haziran 1957 tarihli sayılarında B. G. (muhtemelen Bedri Gider) imzasıyla yayınlanan panayır intibaları, hem panayırlarda neler olduğu ve yaşandığı, hem de Bigalılar için anlamını çok güzel yansıtıyor:
“Panayır… Biga en hareketli günlerini yaşamaktadır. Çınarlık sahası Kocaköprü’den itibaren insan selleriyle dolup taşmakta. Gürültüler ayyuka çıkıyor: Tuluat ve kanto kumpanyaları, vahşi hayvan sergileri, ölüm üstüvaneleri, halkacılar, elektrikli salıncaklar, denizkızları ve daha neler, neler…
Şimdi eğlence ve lunapark kısmından açılıp biraz da diğer sergileri dolaşalım: Manifaturacılar, tuhafiyeciler, çerçeveciler, sarraflar, elbiseciler, kilimciler vs…
Öteki kısımda ise kahveciler, şerbetçiler, dondurmacılar, çevirmeciler, helvacılar, aşçılar ve daha buna benzer veya benzemez birçok satıcılar…
Bunların hemen yüzde doksan sekizi namusuyla, alınteri dökerek ekmek parası için dövünürler; canlarını dişlerine takarak sabahtan gece yarılarına kadar didinirler. Yüzde ikisi de yankesicilik, dolandırıcılık, tavcılık ve kumarcılık yapmak için gelmiştir. Fakat uyanık emniyet teşkilatımız bunlara göz açtırmaz. En ufak hareketlerinde derhal enseler.
Bu arada hayvan panayırından da bahsetmeliyim. Biga’da hakikaten esaslı hayvan panayırı oluyor. Hele bu yılki hepsinden baskındı. Büyükbaş ve küçükbaş hayvanların envai çeşidini bulmak mümkündür. Hem belediyemiz için iyi bir gelir kaynağı hem de hayvan alıp satanlar için elverişli bir pazar.
Bigalı olup da halen dışarıda vazife gören hemşerilerimizden panayırı bu yıl kaçırmış olanlar üzülmesinler. Yeter ki sağlık olsun. Gelecek yıl kendilerini Çınarlık’ta bekleriz. Ha, bak az kaldı unutuyordum. Eski Ziraat Bahçesinin Bandırma yolu kestikten sonra Çınarlık yönüne düşen kısmını Belediye çok iyi bir anlayış göstererek Basri'ye işletmek için verdi. Görmek lazım. Öylesine güzel bir bahçe olmuş ki… Basri de titiz mi titiz. Her şey tertemiz ve mükemmel, Panayırda yorulup da bir yer bulabilen bahtiyardır. Buzlu bir limonatayı serin gölgelikler ve çiçekler arasında yudumlamak ve panayırcıları karşıdan seyretmek hoş şey. Yalnız Bandırma yolundan geçen motorlu vasıtalar tozu dumana katıyor. Belediye reisine rica ederi, park yakınlarına iki yöne olmak üzere ve iki taraflı (ŞOFÖR YAVAŞ GİT CEZALANIRSIN) levhası koydurtsun. Akşamları da bir sulanırsa iyi olur. Hem zaten (Ortaokul gezisi) alışılan bir şey oldu.
Bakın konumuz panayırdı neler anlattık.
Panayırcılara hayırlı işler; hemşerilerime bol eğlenceler…
B. G.”
