EKONOMİ

Ulaşımda dertler derya olmuş: “Bıçak kemiğe dayandı”

Biga Belediyesi denetimindeki Ağaköy-Biga ve şehiriçi hattında fiyat tarifesi değişikliği kararı alındı. Karar sonrası gelen eleştirilere yanıt veren ulaşım sektörünün temsilcileri; " "Bıçak kemiğe dayandı artık. İşin içinden çıkamaz hale geldik. Şu an bu fiyatlarla bu işi yapıyoruz ama ek işlerimiz olmasa çalışırken de batıyoruz" ifadelerini kullandılar.

Biga Belediyesi denetimindeki Ağaköy-Biga ve şehiriçi hattında fiyat tarifesi değişikliği kararı alındı. En son 2023 yılı Eylül ayında alınan zammın ardından yaklaşık 1 yıl sonra fiyat değişikliğine gidildi. Yeni fiyat politikası sonrası şehiriçi tam 20 lira, öğrenci 15 lira; Ağaköy-Biga otobüsleri fiyat tarifesi ise tam 35 lira, öğrenci 25 lira olması kararı alındı. Yeni fiyat politikası 12 Ağustos 2024 tarihinden itibaren geçerli olacak.

Zamların yürürlüğe girecek olması vatandaşta tepkiye neden olurken; Biga Şoförler Odası Başkanı Sait Tanur; SS 76 No’lu Biga Şehiriçi Minibüsçüler Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi Başkanı Lütfü Çolak ve S.S. 38 Nolu Ağaköy Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi Başkanı Erhan Ferah ile birlikte açıklamalarda bulundu.

Ulaşım sektörünün temsilcileri yaşanan ekonomik sorunlarını gündeme getirerek; "Bıçak kemiğe dayandı artık. İşin içinden çıkamaz hale geldik. Şu an bu fiyatlarla bu işi yapıyoruz ama ek işlerimiz olmasa çalışırken de batıyoruz" ifadelerini kullandılar.

“ÇALIŞIRKEN BATIYORUZ”

Çalışırken battıklarını dile getiren Biga Şoförler Odası Başkanı Sait Tanur; “Son yıllarda ülke genelinde yaşanan ekonomik sıkıntılar var. Bunu hep birlikte görüyor ve yaşıyoruz. Biz de bu sektörün temsilcisi olarak mücadele ettiğimiz hizmet sektöründe para kazanamaz hale geldik. Sadece akaryakıt değil ki masraflarımız. Tüm masraflarımıza yüzde 100’ün üzerinde artışlar geldi. Bu artışlar yüzünden çalışırken batma durumuna geldik. Onca pahalılığa rağmen ilk akla gelen ulaşım ücretleri oluyor. Ben iddia ediyorum. En ucuz taşımacılığı yapan esnaflar bizleriz. Belediye denetimli olduğumuz için fiyat tarifelerini belediyemiz belirliyor. Bizler de bu noktada çalışmalarına destek oluyoruz. Hem şehir içi, hem de Ağaköy’e taşımacılık yapan iki kooperatifimiz için de belediyemizden tarife çıktı. 12 Ağustos Pazartesi gününden itibaren de yürürlüğe girecek” dedi.

“EK İŞLERİMİZ OLMASA ULAŞIM SEKTÖRÜ DEVAM EDEMEZ”

Ek işleriyle ulaşım sektörünün devam etmesi için çalıştıklarını dile getiren Sait Tanur; “Biz de gerekli bilgileri belediye başkanımıza, belediye başkan yardımcımıza ve tüm belediye meclis üyelerimize gerekli açıklamaları yaptık. Ardından da yeni bir tarife istedik. Bu yeni tarifeyle ilgili ‘Daha az zam olsaydı’ gibi dedikodular yayılmaya başlayınca da açıklama yapma gereği duyduk. Bizim aldığımız zam bize yeterli değil. Şu an bu fiyatlarla bu işi yapıyoruz ama ek işlerimiz olmasa çalışırken de batıyoruz. İki kooperatifimizin başkanları da burada. Şoför çalıştıranların yaşama şansı yok gibi. Ben bu mesleğe 3 araç alıp başlamışım. Bugün zararla iş yapmaya çalışıyoruz. Benim de çocuğum okul okuyor. Ev mi geçindireceğiz, öğrenci mi okutacağız? Para kazanmıyoruz ve batıyoruz” dedi.

“İŞİN İÇİNE GİRMEYEN BİLMİYOR”

Yaptıkları yatırımın karşılığını alamadıklarını, yıllar içinde sermayelerinin eridiğini dile getiren Sait Tanur; “Belki konuyu açmamam gerekiyor ama konuşacağım. Sektörümüze dışarıdan bakıldığında çok kolay para kazanılabilen bir sektör olarak algı yaratılıyor son zamanlarda. Bu işin içine girmeyen bilemiyor. Biz bu işe girdiğimizde bugünün şartlarına göre konuşursak, sermayemiz 10 milyon lira ise, bugün eridi ve 3 milyon liralara düştü. Para bağladık. Elimizdeki araçlar bu noktaya geldi” dedi.

“MECBURUZ, BAŞKA ÇAREMİZ YOK”

“Bizim fiyatlarımız her toplantıda, her muhabbette ilk olarak ortada tartışılan konular arasında oluyor. Keşke belli kurumlarımız bizlere ÖTV’siz mazot verse, keşke sanayideki yan ürünler ucuz olsa, keşke personel maliyetleri düşük olsa da biz de en ucuz şekilde vatandaşlarımızı taşıyabilsek. Ama maalesef günümüz koşullarında öyle olmuyor. Biz zam olsun niye isteyelim. Mecburuz. Başka çaremiz yok” dedi.

“SİRKÜLASYON AZALDIKÇA, MALİYETLER ARTTIKÇA…”

Çevre il ve ilçelerden fiyat araştırması yaptıktan sonra bir çalışma yaptıklarını dile getiren Sait Tanur; “Biz bu ücretleri araştırıyoruz. Çevre il ve ilçelere bakıyoruz. İstanbul’da bile onca sirkülasyona rağmen en düşük ücret 25 TL. Orada yolcu potansiyeli var. Biz bu işe başladığımızda Ağaköy’de okuyan öğrencilerimizin sayısı 10 bine yakındı. Öğrencilerin büyük çoğunluğu Biga’da yaşıyorlardı. Bu öğrenciler her gün Biga-Ağaköy arası yolu kullanıyorlardı. Biz bu yatırımları yaparken, öğrenci sayılarımızın artacağını düşünerek yaptık. Bugün öğrenci sayısı yarı yarıya azalmış durumda. Biga’da yurtlar kapandı. Kiralar arttı. Öğrencilerin büyük çoğunluğu Ağaköy’de yaşıyor. Öğrencilerin sayısı eskisinden daha fazla olsa, sirkülasyon çok fazla olsa, biz neden fiyatların artmasını isteyelim. “Vatandaşımıza hizmet etmeyi seviyoruz. Lütfen bizi de anlamaya çalışsın halkımız. Güncellemede bize destek olan belediye başkanımıza, başkan yardımcımıza, belediye meclis üyelerimize de teşekkür ediyoruz. Oybirliğiyle karar verilmesi bizleri bir nebze de olsa mutlu etti” ifadelerini kullandı.

“ASGARİ ÜCRET KAZANMAK İŞİ BIRAKANLAR VAR”

Asgari ücret dahi kazanamayacak duruma geldiklerini ifade eden Sait Tanur; “Bir usta şoför arabaya bindiğinde yövmiyesi 3 bin TL olmuş. Biz bu parayı kazanamıyoruz. Giderlerimiz içinde bize günlük bu kadar yevmiye kalmıyor. Benim arkadaşım mesleği bırakıp, aracını satıp, asgari ücretle bir fabrikada işe girdi. Asgari ücret bile kazanamıyoruz. Şartlar çok ağırlaştı. Bir işçiyi çalıştıramayacak hale geldik. Kendimiz direksiyona bindiğimizde karnımızı doyurabiliyoruz. Araç yenilemeyi dahi düşünemiyoruz. Araç arıza yapacak diye ödümüz kopuyor. Bizim tek giderimiz akaryakıt değil ki. Trafik sigortası, kaskosu, lastiği, aküsü, ÖTV’si, MTV’si, arızası, personel gideri… Bitmiyor ki. Yedek parça aldı başını gitti. Yedek parçayı dışarıdan kendimiz temin etmeye çalışıyoruz daha ekonomik olabilsin diye. Bir arkadaşımızın arabası motor yedi. Şu anda sanayide yaptırmaya uğraşıyor. 200 bin lirayı bulmuş masraf. Daha da artacak diyor. Sanayiye gitmeye korkuyoruz. Tüm bunlarında yanında biz de bu şehirde yaşıyoruz. Elektriğe, doğalgaza, suya, çaya, kahveye gelen zamlardan biz de zarar görüyoruz. Aracımızın bakım onarım masraflarında bazı parçalarda yüzde 200’e varan zamlar oldu” dedi.

“BUGÜN İLK KEZ SEKTÖRE GİREN ZARAR EDER”

Bugün ilk defa sektöre girecek birinin işi sürdürmesinin imkansız olduğunu dile getiren Sait Tanur; “Bugün ilk defa işe başlamak isteyen biri, bu sektörde en fazla 6 ay dayanabilir. Giren kişi, girdiği günden itibaren bir an önce çıkmak için de mücadele eder. Çıktığı gün de yüzde 50 zararla çıkar. Bizim ek gelirlerimiz olmasa, köylerle bağlantımız olmasa, bizler de yapamayız. Kimimiz hayvan bakıyor, kimimiz buğday, çeltik, domates, biber ekiyor, biçiyor, kimimiz zaman zaman asgari ücretle başka işlerde çalışıyor. Bu ek gelirlerle hayatımızı döndürmeye çalışıyoruz” dedi.

“FATURA YALNIZCA BİZE KESİLİYOR”

Yalnızca ulaşım ücretlerine zam gelmediğini, kiralardan kafelerdeki çaylara kadar her yerde zamların olduğunu hatırlatan S.S. 38 Nolu Ağaköy Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi Başkanı Erhan Ferah; “Ağaköy olarak 20 yılı geride bıraktık. O zamanlarda 1200 kadar öğrenci olduğunda biz para kazanıyorduk 20 yıl önce. Biga esnafı memnundu. Öğrenciler yurtlarda kalıyordu Biga’da. Kimi evlerde kalıyordu. Ücretler de gayet normaldi. Araç alıp sıfırdan bu işe başladık biz. Alım gücümüz vardı. 2014’lerden sonra araç fiyatlarındaki artışlar, öğrenci sayılarındaki düşüşler, bölümlerin kapanması derken fiyatlar yetmemeye başladı. ‘Öğrenciler fiyatlar yüzünden Biga’ya gelmiyor’ dediler. Faturayı bize kestiler. Halbuki öğrenci sayısı azaldığı için fiyatlar arttı. Kiralar mı pahalı, kafelerde çay kahve mi pahalı, bence doğru araştırılsın. Minibüs fiyatlarının düşmesi sorunu çözmeyecek ki. Bizler bu işi yapamaz hale geleceğiz. Pandemi dönemini hatırlayın. İki yıl bizim araçlarımız çalışmadı. Deprem oldu, üniversiteler kapandı. Yine biz çalışamadık. Destek alamadık. Bu süreçte araçlarımız yattı, ama giderlerimiz yatmadı. Esnafımız kimi fabrikalarda çalıştı, kimi evinde hayvan baktı. Bu işi kredisiz yapan esnafımız yok. Tüm esnaflarımızın kredileri var. Faiz oranları ortada” dedi.

“20 YILDIR SEKTÖRDEYİM AMA…”

20 yıldır sektörde olduğunu ve bugün ek gelirler olmadan işin yapılamayacağını tekrarlayan Erhan Ferah; “Para kazanmazsanız bu işi zaten yapmazsınız, diyorlar. Biz bu işe bugün başlamadık. 20 yıl önce başladık. Artık belli yaşlara geldik. Bu yaşlardan sonra ek gelirlerle de olsa işi sürdürmeye çalışıyoruz. Tüm kurumlar, sivil toplum kuruluşları bu işe daha kapsamlı elini atmalı. Tüm yükü bizim üstümüze yüklememeliler. Böyle çözüm olmaz.”

“ZAM, SADECE MAZOTA GELMİYOR Kİ…”

Sorunun yalnızca mazot zamları olmadığını, tüm giderlerin zamlı olduğunu ve maliyetlerin çok arttığını dile getiren SS 76 No’lu Biga Şehiriçi Minibüsçüler Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi Başkanı Lütfü Çolak; “Belediyeye verdiğimiz aidatımız, kooperatife verdiğimiz aidatımız var. Otogara verdiğimiz aidatımız var. Kasko, koltuk sigortası, trafik sigortası, Bağkur… Kalem kalem sayarsak kimse işin içinden çıkamaz. 20 yılın birikimiyle, ek işlerle işin sonunu getirmeye çalışıyoruz. Bizim burada beklentimiz idarecilerimizle, üniversitemizle, büyüklerimizle hep birlikte taşın altına elimizi koyalım. Bizim gücümüz yetmiyor artık” dedi.

“KARNIMIZI DOYURMAYA ÇALIŞIYORUZ”

Yedek parçadan araç bakım ücretlerine kadar iğneden ipliğe hayat pahalılığıyla mücadele etmeye çalıştıklarını dile getiren Lütfü Çolak; “Sadece mazot değil sorun. Yedek parça fiyatları arttı. Araç fiyatları arttı. 1,5 senede 5 kat arttı.  Yenisini almaya kalktığımızda hem araçtan zarar ediyoruz, hem de yenisini pahalıya alıyoruz. Biz artık bırakın araç değiştirmeyi, karnımızı doyurmaya çalışıyoruz. Mazot birçok kalemden biri. Ben 20 senelik esnafım. Bugün çalışarak batıyoruz. Bir personele bakamaz hale geldik. Para kazanmadan hizmet edilir mi. Araçlar kredili, kredisiz iş yapılmıyor.”

“ARADAN ÇOK ZAMAN GEÇTİ”

En son zammın 2023 yılı Eylül ayında yapıldığını ve bu sürede hayat şartlarının çok ağırlaştığını dile getiren Lütfü Çolak; “En son zam 2023’ün Eylül ayında alınmıştı. Aslında bu zam, araç zammı da değildi. Akaryakıtın hızlı yükselmesi nedeniyle ufak bir güncelleme yapılmıştı. Asgari ücret zamlandı. Yaşam şartları zorlaştı. Alım gücümüz düştü. Ocak ayında yapılması gereken zam yapılmadı. Bıçak kemiğe dayandı artık. İşin içinden çıkamaz hale geldik. Şartlar o zamanla aynı mı bugün? 8 aydan beri zaten zorlu koşullarda taşıma yapıyoruz. Çan başta olmak üzere çevre ilçelerimize baksın vatandaşlarımız” ifadelerini kullandı.

"DESTEK BEKLİYORUZ"

Son olarak halkın, sivil toplum kuruluşlarının, kamu idarecilerinin şoför esnafına sahip çıkmasını isteyen Biga Şoförler Odası Başkanı Sait Tanur; "Bizim mesleğimiz ölüyor. Para kazanılamaz hale geldi. Bizler hem halkımızdan hem de tüm idarecilerimizden mesleğimize destek bekliyoruz. Tüm sorunların sebebi gösterilmekten bıktık. Bu süreçlerde bizlere destek olan, bizleri anlayışla karşılayan herkese de sonsuz teşekkür ediyoruz" dedi.

(Haber: Ahmet Tunç)