EKONOMİ

“Sektör beşinci viteste olması gerekirken, ikinci viteste gidiyor”

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, inşaat maliyetlerinde aylık yüzde 3,97, yıllık yüzde 105,73 artış oldu. İnşaat maliyetlerindeki artış hem müteahhitleri zorluyor, hem de daire almak isteyen vatandaşları… Yaşanan ekonomik krizin etkisi, yerel piyasaları da etkiliyor.

Biga Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Üyesi ve İnşaat, İnşaat Malzemeleri Ticareti ve Mühendislik Hizmetleri Komitesi Başkanı Emin Doğan, Medya Lokum’a özel açıklamalarda bulundu. Doğan, Biga’da inşaat sektöründe aşılması gereken yüksek kat korkusu olduğunu, bu durumun da maliyetleri arttırdığını söyledi. Doğan, ayrıca inşaat sektörüyle ilgili piyasada oluşan yüksek fiyatların en önemli nedeninin enflasyon olduğunu ifade etti.

“KAT KORKUMUZ VAR. AŞILMASI GEREKİYOR”

İnşaat girdi maliyetlerinin yüksek olduğunu ve arsa maliyetlerinin de yüksek olmasıyla dairelerin yüksek fiyattan satışa sunulduğunu söyleyen Biga Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Üyesi ve İnşaat, İnşaat Malzemeleri Ticareti ve Mühendislik Hizmetleri Komitesi Başkanı Emin Doğan; “Türkiye genelinde fiyatlar yüksek. Biga’da da yüksek. Bir binanın ya da dairenin fiyatının yüksek olması bazı kriterlere bağlıdır. Bunlar malzeme ile ilgili maliyetler, işçilikle ilgili maliyetler, otopark gibi yasal zorunluluklar gibi maliyetler, arsa fiyatları olarak sıralanabilir. Biga’da arsa ile ilgili fiyatlar yüksek. Çok geniş inşaat yapabileceğimiz alanımız yok bizim. İlçemize Yeniceköy katıldı, Çavuşköy katıldı ama, o bölgelerde özellikle de Çavuşköy’de ciddi anlamda hala daha ruhsatlı yapı yapabileceğimiz alanlar, parselasyondan dolayı henüz çözülemedi. Hala Çavuşköy’de yeni inşaat yok. Yeni imar planına göre yeni başlanan bir inşaat ben bilmiyorum. Yeniceköy’de yeni başlanan var ama orada da henüz zorlanmalar var. Bir de kat korkumuz var. Mümkün olduğu kadar az katlı olması isteniyor binaların. Tamam deprem bölgesindeyiz. Az katlı olması mutlaka daha tercih edilir. Ama bu kez arazileri çabuk tüketiyoruz. İki katlı, üç katlı iki daire, üç daire ile arazileri tüketiyoruz. Bu defa yeniden arazi ihtiyacı doğuyor. Bunun yerine kattan çok fazla korkmadan, daha makul, arazinin de jeolojik yapısına göre gerekirse 5-6 kat verilebilmeli. Bu hem altyapı anlamında belediyeyi rahatlatır. İki katlı yere de altyapı götürüyorsun, 5 katlı yere de altyapı götürüyorsun. Bu da maliyeti arttırıyor. Kentin yeni bölgeleri için konuşuyorum özellikle. Buralarda bu tür çalışmalar yapılırsa arsa fiyatı biraz daha düşer. Dairenin maliyeti anlamında düşer. Kat karşılığı inşaatlarda vatandaş haklı olarak arsasını daha değerli vermek istiyor; 2 daire alması gerekirken 4 daire istiyor. Az kat olduğu zaman da bu defa müteahhit zorlanıyor. Arsa fiyatı yüksek geldiği için. Bu unsurları bir defa çözmek gerekiyor” ifadelerini kullandı.

“BU DURUM, DİREKT EKONOMİYLE İLGİLİ”

Öğrencilerin de gelmesiyle daire fiyatlarının ve kiralarının artacağını söyleyen Doğan; “Yapı maliyeti enflasyondan dolayı aşırı yükseldi. Biraz siyaset gibi olacak ama. Bunun sebepleri, yurt dışından gelen göç neticesinde kiraların yükselmesi mi diyelim, nüfus artış oranı mı diyelim, yurtdışına satılan daireler mi diyelim… Bunlar mı biraz da talebi arttırıyor… Talep artınca ister istemez fiyatlar da artıyor. Çanakkale, ciddi talep alıyor. Çanakkale Türkiye’nin en yüksek fiyatlı illerinden biri. Bu sene Biga’da da daire bulmakta sıkıntı yaşayacak öğrenciler. Geçen yıl öğrencilerin birçoğu tercih etmedi Biga’yı, üniversite konusunda. Yurtların birçoğu kapandı. Bu yıl kontenjanın dolduğu söyleniyor. Bu, gerçekten doğruysa, Biga’da kira fiyatları otomatik olarak artacaktır. Yeterli oda sayımız yok. Kira fiyatlarının artması, talebi de arttıracak. Talep artınca yeniden inşaata yükleneceğiz. Yeniden inşaat artınca yine talepten dolayı fiyatlar artacak. Bu, demiri de, petrolü de, işçiliği de arttıracak. Çerçeveyi, camı, kapıyı, laminant parkeyi, yani hepsini arttıracak. Müteahhitler de haklı. Bu maliyetlerle bir dairenin metrekaresi atıyorum 7 bin liraya geliyor ortalama. Bir metrekareyi 7 bin liraya ürettiğin zaman 100 metrekarelik bir daire 700 bin lira olacak. Bu sadece birim maliyet. Arsa payını da koyunca 1 milyon liraya çıkıyor. Risklerini koyuyorsun, sermayeni koyuyorsun, satış fiyatı otomatik olarak 1 milyon 500 bin lira oluyor. Çıkan fiyatın geri düşmesi çok zor. Bunun için çimentonun ucuzlaması lazım. İşçiliğin ucuzlaması lazım. Demirin ucuzlaması lazım. Enerjinin ucuzlaması lazım. Demir üretiyoruz. Demiri enerjiyle üretiyoruz. Enerji fiyatları yüksek olduğu zaman nasıl düşüreceksin demiri? Düşüremezsin. Nakliyeyi düşüremezsin. Direkt ekonomiyle alakalı bir durum bu” dedi.

“HERKES TEDİRGİN”

“Çok ilginç bir durum var. Müteahhit arkadaşlarla konuşuyoruz. İnşaat yapmak zorunda olduklarını söylüyorlar. Ekipleri olduğunu, devam etmesi gereken bir iş programlarının olduklarını söylüyorlar. ‘Buradan ekmek yiyorum. Bir şeyler yapmak zorundayım’ diyorlar. Talep var mı? Evet, var. Fakat alım gücü düştüğü için insanlar alımda sıkıntı yaşamaya başlıyorlar. Müteahhit de satışta zorlanmaya başlıyor doğal olarak. Ondan dolayı herkes tedirgin. Yapmak zorundalar. Ama bu maliyetlerle nasıl satacaklarını kara kara düşünüyorlar. Normal şartlarda beşinci viteste gitmesi gereken inşaat sektörü, bu şartlarda ikinci vitesten öteye geçemiyor. ‘Mümkün olduğunca düzgün bir yerde arsa bulursam yaparım’ diyor müteahhitler. Her boş bulduğu arsaya bina dikmiyor artık müteahhitler” ifadelerini kullandı.

“ALIM GÜCÜ DÜŞTÜ”

İnsanların alım gücünün düştüğünü ve bankaların da kredileri vermekte gönülsüz olduklarını ifade eden Doğan; “Biga’ya dışarıdan yatırım yapmak isteyenler daha çok daire almak için başvuruyorlar. Bir öğretmen çift daha önce 10 bin lira maaş alıyorlarsa, bunun 2500 lirasını taksitle ödeyip, 150-200 bin liraya daire edinebiliyorlardı. Şimdi aynı çift 24 bin lira maaş alsalar, kenarda 500 bin liraları olsa, 1 milyon lira da kredi çekmeleri gerekiyor. O, 1 milyonluk krediyi ayda 17 bin lira ödemeleri gerekiyor. Ve 1 milyonluk kredi 2 milyon liraya geliyor. Bankaların da şu an verdikleri krediler 150-200 bin liralarda. Dolayısıyla ev almak çok kolay değil artık. İstanbul gibi doymuş şehirlerin orta halli vatandaşları, yatırım yapabilecek paraları varsa, Biga gibi yerleşim yerlerini tercih edebiliyorlar” şeklinde konuştu.

İNŞAAT MALİYETİ YÜZDE 105 ARTTI

TÜİK, mayıs ayına ilişkin inşaat maliyet endeksi verilerini yayınladı. Buna göre inşaat maliyetlerinde en büyük artış yüzde 130,73'le malzeme kaleminde olurken, işçilik ücretlerindeki artış yüzde 44'te kaldı.

TÜİK verilerine göre, inşaat maliyet endeksi mayısta bir önceki aya göre yüzde 3,97, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 105,73 arttı. Bir önceki aya göre malzeme endeksi yüzde 4,97, işçilik endeksi yüzde 0,18 arttı. Bina inşaatı maliyet endeksi, bir önceki aya göre yüzde 3,84, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 102,32 arttı. Bir önceki aya göre malzeme endeksi yüzde 4,88, işçilik endeksi yüzde 0,06 arttı. Ayrıca bir önceki yılın aynı ayına göre malzeme endeksi yüzde 126,55, işçilik endeksi yüzde 43,98 arttı. Bina dışı yapılar için inşaat maliyet endeksi, bir önceki aya göre yüzde 4,37, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 117,40 arttı. Bir önceki aya göre malzeme endeksi yüzde 5,23, işçilik endeksi yüzde 0,64 arttı. Ayrıca bir önceki yılın aynı ayına göre malzeme endeksi yüzde 144,66, işçilik endeksi yüzde 44,34 arttı.

(Haber: Ahmet Tunç)