BİGA’DA SEÇİMLER -BÖLÜM 6
İlk çok partili seçimler, siyasal partileri ve halkı “propaganda”, “seçim çalışması”, “aday seçimi” gibi kavramlarla da tanıştırmıştı. Bütün tartışmalara, iddialara rağmen seçmen, çok partili siyasal hayatı olgunlukla karşılamayı bilmişti. Biga’da CHP’nin hezimete uğraması, 1950 seçimlerine doğru partilileri hareketlendirdi. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü Biga’ya gelerek bir miting yaptı. Halkevi balkonundan Bigayı, Bigalıları öven İnönü, tarihe ve demokrasiye göndermeler yaptı. Aşağıda hatırı sayılır bir kalabalık vardı. Parti üst düzey yöneticilerinden ve Bayındırlık Bakanı Hilmi Uran, anılarında bu kalabalığın aslında Demokrat Partililer olduğunu söylüyor. Bigalıların bu olgunluğundan takdirle bahsediyor.
İl kongresinde Biga delegeleri, muhafazakâr seçmenin gönlünü almak için camilerin onarılmasını, Vakıflar’ın bu işe önem vermediğini söylediler. Ayrıca Dimetoka’da belediye kurulması için DP milletvekillerinin çaba gösterdiğini, bunun CHP’ye zarar vereceğini belirttiler. Ancak bu belediye kuruldu.
1950 seçimlerine doğru Biga ilçesinin tümünde CHP’ye kayıtlı üye sayısı 3661’di.
14 Mayısta seçimler “çoğunluk esası” ile yapıldı. Bu, bir ilde hangi parti daha çok oy aldıysa o partinin listesi bütünüyle milletvekili seçiliyordu. Bu yöntem 1946’da CHP’nin işine yaramıştı ama bu kez avantaj tersine dönmüştü. Çanakkale il genelinde DP oyların % 65’ten fazlasını aldı. Bu 77.296 oy demekti. CHP ise 40.180 oy alabildi, bu % 35 demekti. Bu durumda DP listesini oluşturan şu isimler Çanakkale milletvekili seçildiler: Kenan Akmanlar, Süreyya Endik, Bedii Enüstün, Nihat Eğriboz, Emin Kalafat, İhsan Karasioğlu ve Ömer Mart.
DP, tahmin edilebileceği gibi Biga’da da büyük çoğunluğu sağlamıştı. DP iktidarı hızla çalışmaya başladı. Biga için yol-köprü sorunu önemliydi. yeni iktidar partisinin ilçe kongresinde Biga’ya getirilecek hizmetler şöyle sarılanıyordu: “ Karabiga şosesi üstündeki köprüler beton olarak inşa edilecek… Köyler suya ve yola kavuşturulacak… Biga çayı temizlenecek… Sağlık merkezine operatör atanacak…”
Bunların dışında Halkevleri kapatılınca, Biga’daki binası hastane haline getirildi. Gönen-Biga, Biga-Lapseki yolunun yapımı hızlandırıldı, köprüleri yapıldı.
Bu dönem Biga Gençlik Spor Kulübü de siyasal tartışmaların içine çekilmişti. Süreyya Endik, Biga’yı ziyaretinde kendisini karşılamak isteyen kulüp oyuncu ve yöneticilerinin polis marifetiyle uzaklaştırıldığını TBMM kürsüsünden dile getirmişti.
Çanakkale Milletvekili Nihat Eğriboz’un Tarım Bakanı olması, Biga yöresinin bu alanda hizmet almasında kolaylaştırıcı bir unsur olduğunu belirtmek gerekir. 1954 seçiminden hemen önce Biga’da İş Bankası’nın şubesi de açılmıştı. 1954 seçimleri yaklaşırken siyasal parti sayısı da artmıştı. Türkiye Köylü Partisi ve Cumhuriyetçi Millet Partisi de seçimlere girme hakkı elde etmişti.
Bu seçimlerde artık “ön seçim” kavramı da siyasal hayatımızda yer almıştı.CHP listesi en çok oy alan sırasıyla şöyleydi: Halit Sarıkaya, Muzaffer Argun. Nuri Aksoy, Muzaffer Önen, Namık Tan, İzzettin Azaz, Burhan Arat, Ekrem Amaç.
Seçim yaklaşırken siyasal atmosfer de gerilmişti. CHP’lilerin Biga mitinginde, alana DP bayraklarının sokulup, hatiplere doğru sallanması, kalabalığı klakson çalarak dağıtmaya çalışan DP amblemli kamyonlar, Çavuşköy’de kahvede CKP’liler konuşurken muhtarın dışarıda davul çaldırması buna örnek gösterilebilir. 1946 seçiminde iktidar olmanın gücünü de kullanarak muhalefeti baskı altında tutmaya çalışan CHP, şimdi muhalefette aynı muameleye maruz kalıyordu.
Seçimleri beklendiği gibi Demokrat Parti kazandı. DP listesini oluşturan Fuat Alpkartal, Bedii Enüstün, Emin Kalafat, Safaeddin Karanakçı, İhsan Karesioğlu, Servet Sezgin, Nuri Togay ve Fatin Rüştü Zorlu Çanakkale milletvekili oldular.
Çanakkale’de DP, 80.416 oylla %61,9’luk bir başarı sağlamıştı. CHP, 41.727 oyla % 32’lik bir oran yakalamıştı. Türkiye Köylü Partisi 4.134 oy alırken CMP de 3.062 oy almıştı.
Çanakkale, bu seçimlerle iki bakan da çıkarmış oluyordu. Fatin Rüştü Zorlu Devlet Bakanı, Emin Kalafat ise Gümrük ve Tekel Bakanı oldular.
DP iktidarının Biga’daki yol, su ve köprü faaliyetleri hızla devam ederken, giderek bozulmaya başlayan ekonomik dengeler, tarımsal ürünlere de yansımaya başlamıştı. Ürünler para etmiyor, dolayısıyla Biga köylüsü giderek yoksullaşıyordu.
1955 yılında Biga’yı ve Dimetoka’yı ziyaret eden Emin Kalafat halkın şikâyetlerinden epey bunalmıştı. Bu durum Biga’da Sabah gazetesinde şöyle anlatılmıştı: “Parti ilçe binasında toplanıldı. Burada işler biraz ters gitti. Halk mütemadiyen şikâyet ediyordu. Mıh yoktu, kalay yoktu, şeker yoktu. Hayat pahalılaşıyor, alınan ücretler kafi gelmiyordu.”
O yıl Biga DP ilçe başkanı Ahmet Hamdi Sezen’di. Yönetim kurulu üyeleri ise Galip Evrensel, Muharrem Sınayış, Hüseyin Aras, Fethi Usumi, Nusret Konuk ve Süleyman Filiz’di.
1957 seçimlerini de DP kazandı. Çanakkale’de, DP’nin oyu 75,687’ydi; CHP 48.,298 oy almıştı. Hürriyetçi Parti de 5.847 oy almıştı. CMP de beş bin civarında oy almıştı. Bu sonuçlar, Çanakkale yöresinde DP’nin % 55’te kalarak oy kaybına başladığını, CHP’nin ve muhalefetin giderek güç kazandığını gösteriyor.
CHP’nin aday listesi şu isimlerden oluşuyordu: Muzaffer Argun, Fahri Belen, Namık Tan, Rıza Türkmen, İmadettin Elmas, Burhanettin Arat, İbrahim Ataman, Tevfik Ural.
Seçim sonucunda DP listesini oluşturan Fuat Alpkartal, Halim Alyot, Emin Kalafat, Ahmet Hamdi Sezen, Servet Sezgin, Nuri Togay, Nahit Ural ve Fatin Rüştü Zorlu milletvekili seçildiler.
