Çanakkale Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birlik Başkanı Ünal Özcan, kira yardımı ve hibe desteğinden Çanakkale’de kaç esnaf ve sanatkârın faydalanma imkânı olduğunu, Çanakkale’de faaliyet yürüten esnafın durumunu, beklentilerine dair Aynalı Pazar Gazetesine açıklamalarda bulundu.
“SALGIN ÖNCESİ DEVLETİN YETKİLİ ORGANLARINA RAPOR SUNMUŞTUK”
Türkiye’de salgının 11 Mart 2020 tarihinde görüldüğünü ve bu tarih itibariyle devletin tedbir almaya başladığına dikkat çeken Çanakkale Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birlik Başkanı Ünal Özcan; “Türkiye’de bu tarihte görüldü ancak Çin’in Wuhan kentinde çıkan salgın bundan 4-5 ay öncesinde dünyaya yayılmaya başlamıştı. Bu durumun Türk esnaf ve sanatkârını etkileyebileceğini ön görerek Ocak ayında Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Konfederasyonu olarak çalışma başlatıldı. Bu komisyonda bende görev aldım. Devletin ilgili bakanlık ve organlarına kısa ve orta vadede Esnaf ve Sanatkârlar adına alınması gereken tedbirleri ilettik. Bunun neticesinde de zaten esnaf ve sanatkârlara kamu bankalarında hemen düşük faizli kredi desteği sağlanmıştı. Fakat bugün geldiğimiz noktada esnafın ayakta durması gerçekten de çok zor” dedi.
“SALGIN TÜM ESNAFLARI ETKİLEDİ.. AÇIK KALAN İŞLETMELERİ BİLE..”
Pandemi salgınından Çanakkale’de etkilenen esnaf ve sanatkarlar ile ilgili bilgi veren Ünal Özcan; “23Bin 184 Esnaf ve Sanatkâr üyemiz var. Salgının başlangıcında ise kayıtlı üye sayımız 22 Bin 600 civarındaydı. Uygulanan tedbir kararları nedeniyle üyelerimizin yüzde 90’ı kepenk kapatmak zorunda kaldı. Açık kalan yüzde 10’luk kesimde sokağa çıkma yasakları, belirli yaş gruplarının sadece sokağa çıkmasına izin verilmesi, sosyal mesafe için yapılan düzenlemeler nedeniyle müşteri kayıpları yaşadı, ciro kaybı yaşadı. Bugün terziler, tuhafiyeler kapalı. Kimse sizde kapatın demedi ancak İnsanlar sokağa çıkmaya tereddütlü, esnafın kendi yaş grubu nedeniyle onlarda dükkânlarını kapattılar. 415 iş kolundan sadece 4-5 tanesi faaliyet gösterdi. İşte pazarcı esnafı, manav, mahalle bakkalı, kasaplar gibi işletmeler kendi günlük giderini ancak karşılayabilmekteler. 390 iş kolu salgından doğrudan etkilendi” dedi.
ESNAF VE SANATKÂRIN BEKLENTİLERİ NEYDİ, NE OLDU?
Salgından etkilenen Esnaf ve Sanatkârların beklentilerini açıklayan Çanakkale Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birlik Başkanı Ünal Özcan; “Bu salgının ne kadar süreceği ilk başta bilinmiyordu. 3 ay mı, 6 ay mı olacak? Esnaf ve sanatkarın zorunlu giderleri var; Elektrik giderleri, doğalgaz giderleri, su giderleri, Bağkur SGK primleri ve ödemesi gereken vergiler gibi.. İlk etapta bunlarla ilgili girişimlerimiz oldu; o süreçte 3 ay süre ile Bağkur SGK primleri ve vergiler 3 ay ötelendi. Elektrik ve doğalgaz ile ilgili olarak firmalara talimat verildi. Yerelde bizimde girişimlerimiz oldu; elektriği kesmeyelim dedik bir idare yolu bulundu. Haziran ayında hareketlilik başladı, belli bir kısıtlamalar kaldırıldı, işyerleri açıldı. Fakat bu süreç 1 ay, 1,5 ay gitmedi. Hem dünya hem ülke hem de ilimizde vaka sayıları artınca ikinci kısıtlamalar geldi. Bu süreçte saat kısıtlamasına gidildi. Ortaya çıktı ki borçların ötelenmesi çözüm değil. Devletimizden 4 ay önce de istedik; en son esnaf e sanatkârların ayakta durabilmesi için devletin bize en az 5 yıllık 1 yıl ödemesiz çok düşük kredi, buna bağlı olarak süreç içerisinde kapalı olduğu süreçteki vergi, primlerin alınmaması ve kira desteği istedik. Devletimiz taleplerimiz sonrasında kamu bankaları ve Esnaf Kredi Kooperatifleri aracılığı ile kredi kullandırıldı. Çanakkale’de 4 bin 800 kişi kredi kullandı. Bağkur primleri ötelendi, Asgari geçim adıyla işçilere ödeme desteği verildi. Bazı meslek grupları ile ilgili KDV indirimi yapıldı. İcra takipleri ile ilgili yılsonuna kadar müsaade edildi” dedi.
“DÜKKANLAR KAPALI.. ÖTELENEN ÖDEMELERİN ZAMANI GELDİ..”
Esnafa verilen kredilerin ödeme zamanı geldiğini ancak aynı süreçte tekrar kısıtlamalar geldiğini hatırlatan Ünal Özcan; “İkinci üçüncü dalga derken 20 gün önce tekrar kısıtlamalar başladı, yılbaşında 4 gün daha derken 45 günlük bir kısıtlama kondu. Kısıtlamalar değişti ama saat kısıtlaması başladı. Geldik bugüne. Bizler hibe desteği istedik ama kredi verildi. Kredi ödemeleri Ekim ayı ile başladı; Kasım ve Aralıkta devam etti. Ötelenen Bağkur ve SGK primleri ve vergilerin ödeme zamanı geldi. Esnaf ve sanatkâr bunları ödemek için kepenk açarken; şimdi tekrar bir kapanma geldi. Diğer iş yerlerinde ise çalışma süresi kısıtlandı. Şu an tüm sektörler adeta pert olmuş durumda. Esnaf ve sanatkâr bunları ödeyemez. Biz iş yeri kapalı olan esnafa kesinlikle kira desteği yapılmasını, bu süreçte vergi ve sosyal güvenlik primleri ile elektrik gibi ödemelerde diğer dünya devletlerinde yapıldığı gibi esnaf ve sanatkârdan alınmamasını, belli bir miktarda geri ödemesiz hibe desteği verilmesini istiyoruz. Eğer hibe desteği alamazsak; bizim işletmelerimiz 2019’da olduğu gibi Döviz bazlı ülkemizin yaşadığı kriz gibi işin içinden çıkamayız. Verilen 25 bin TL kredinin ödemeleri ertelenmedi. Kredilerin Pandemi süreci bitene kadar ötelenmesi şart. SGK, Bağkur ve vergilerin alınmamasını istiyoruz. İmkân yoksa 2021 sonuna kadar bunların ödemelerin ertelenmesi hatta tüm sektörlerde normalleşmenin yüzde 80-90’ları bulana kadar ödenmemesi gereklidir” dedi.
“HİBE DESTEĞİ OLMAZSA, ESNAF BU DURUMDAN ÇIKAMAZ..”
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıkladığı kira desteği ve 1000 TL hibe ödemesi ile ilgili ve bunlardan kimlerin nasıl faydalanacağı bilgisini veren Ünal Özcan; “Cumhurbaşkanımız geçtiğimiz gün özellikle kısıtlamalara tabi olan işletmelerde 3 ay boyunca biner TL destek, işyeri kira olan ancak henüz netleşmeyen büyükşehirlerde 750, bizim gibi illerde 500 TL kira desteği verileceğini açıkladı. Bunlara ek olarak KDV indirimlerinin ve icra takiplerinin 1 Haziran’a kadar uzatıldığını açıkladı. Sonuçta devletimiz esnaf ve sanatkârların sorun ve sıkıntısının farkına ciddi olarak varıp; bu kesimin ayakta kalması için ne yapılabilir düşüncesi olumlu bir düşünce olarak bakıyoruz. Daha önce bu süreç kredilerle atlatılmaya çalışıldı, o dönemde de bunların yapılmasını önermiştik. Borcu borçla ödetirseniz bir yerde tıkanılıp kalınacağını söylemiştik. Esnafın yüzde 80’i zaten borçluydu. O dönemde olmasını istediklerimiz belli nedenlerle bugünlere geldi. Biz bugüne bakıyoruz” dedi.
“BU BİR İLK, BU DESTEĞİ ALACAĞIZ ANCAK DAHA FARKLI DESTEKLER BEKLİYORUZ”
Cumhuriyet tarihinde ilk kez esnafa ve sanatkarlara yönelik hibe verildiğine dikkat çeken Ünal Özcan, ancak verilen destek ve hibelerin yeterli olmadığına dikkat çekti; Cumhuriyet tarihinde ilk kez esnaf ve sanatkârlara hibe desteği verildi. Ama aylık 1000 TL ama 500 TL. Bunu bir adım olarak görüyoruz, esnaf için bir umuttur bu destek. Cumhurbaşkanımız konuşmasında ‘bütçe çalışmalarının sonunda esnaf ve sanatkâra verilecek destekler devam edecek’ ifadelerini kullandı. Bu sebeple şu an verilenleri bir adım olarak görüyoruz. Devlet bir katkı veriyorsa; bu bize yetmiyor, olmaz demeyeceğiz. Biz bunu alacağız. Teşekkür ediyoruz ancak hatırlatıyoruz; esnafımızın aylık Bağkur primi 868 TL ile 900 arasındadır. Verilen 1000 TL’lik hibe esnafın bir aylık prim tutarı kadar. Burada yeni düzenlemeler, daha farklı destekler bekliyoruz. 500 TL kira desteği emin olun kimseye yetmez. Bugün il merkezinde 2-3 Bin TL’den düşük kiralı dükkân bulmak mümkün değil. 20-25 bin TL kira ödemesi olan işletmelerimiz var. Ama ne diyoruz; bu bir adım olsun, bunun devamının gelmesini bekliyoruz. Esnafımızın sesini ilgililere ileteceğiz” dedi.
“ÇANAKKALE’DE KİRA YARDIMINDAN FAYDALANACAK ESNAF SAYIMIZ AZ..”
Açıklanan kira yardımı ve hibeler konusunda kafa karışıklığı yaşandığına dikkat çeken Ünal Özcan, genelgenin yayınlanmadığına dikkat çekti. Özcan Basit Usul-Gelir Vergisi ayrımı yapılmasının doğru olmadığını da dikkat çekerek; “Basit Usul meselesi biraz kafa karışıklığına sebep oldu. İş kısıtlamasından kaynaklanan 1000 TL desteğin basit usul ile bir ilgisi yok. Cumhurbaşkanımız açıklamasında 10-15 kadar meslek kuruluşu saydı; ancak bize bildirilen 1000 TL yardımda herhangi bir ayrım yok. Basit usul meselesinde kira yardımı var. Çanakkale’de bize kayıtlı 5 Bin 300- 5 bin 400 kadar bir üyemiz Basit Usule tabi görünüyor. Ancak bunlar her sene değişiyor. Gelir durumlarında yaşanan dalgalanmalar nedeniyle Basit Usulden Gelir Vergisine, Gelir Vergisinden Basit Usule düşen esnaflarımız var. Bizim ortalama 23 bin Esnaf ve Sanatkârımız içinde Basit Usul vergi mükellefi sayımız az. Metrekarelerde burada önemli; o yüzden birçok üyemiz Gelir Vergisi mükellefi” dedi.
AYNI İŞİ YAPAN ESNAFIN BİRİNE KİRA DESTEĞİ VAR.. DİĞERİNE YOK!
Kira desteği ve Hibelerin dağıtımı ile ilgili net bir açıklama olmadığını, şartlar belirlendiğinde kamuoyuna açıklamada bulunacaklarını açıklayan Özcan; “Bizim algıladığımız; içeriği henüz netleşmediği için bilemiyoruz ancak kira desteğinde Basit Usul-Gelir Vergisi ayrımı olumsuz bir ayrım oldu. Neden derseniz kahvehanelerden örnek vereyim; yakınımızda metrekareler nedeniyle 2 kahvehane gelir vergisi mükellefi iken; basit usule tabi iki tane daha kahvehane var. Bunlardan ikisine kira desteği var ama diğer ikisine yok. Ama pandemi salgını nedeniyle dördü de kapalı! Yani kapatırken; basit usul mü, gelir vergisi mükellefi diye ayırmadılar. Burada biraz sıkıntıların olabileceğini tahmin ediyoruz. İçerik tam netleşmedi; esnaf arkadaşlarımız da soruyor. Netleştiğinde; meslek grupları hangileridir, kimler faydalanabilecek, nasıl başvuru yapacaklar bunlar konusunda ilerleyen günlerde açıklamamız olacak” dedi.
OKULLAR KAPANDI; SERVİSÇİLER VE KANTİNCİLER PERİŞAN OLDU
Pandemi Salgını nedeniyle 415 iş kolundan 390’ının zarar gördüğünü, geri kalan iş kollarında da ciro düşüklüğü yaşandığını hatırlatan Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birlik Başkanı Ünal Özcan Çanakkale ve ülke genelinde ne çok zarar gören iş kollarını sayılarıyla açıkladı; “Kahveciler bu işin en başında geliyorlar. İl genelinde 1857 kıraathane, kahvehane çay bahçesi gibi esnafımız var. 30-35 lokal yer alıyor. 1 150 esnafımız var servis taşımacılığı yapan; ama sadece okullara değil de fabrikalara köylere, servis yapan. 250-300 arası okul servisi yapan kesim var ki; özellikle okullar kapandığından bu yana işsizler. Bunlar en sıkıntılı durumdalar. Okul ve belli yerlerindeki kantinler geliyor. Şu anda il genelinde 148 kantin işletmecisi var. Ancak bunlar içerisinde hastane kantinleri gibi kantinlerde var. Okul kantini işletmeciliği yapan bu kesiminde durumu perişan. Lokanta ve Restaurant işletmecilerimiz var sayıları 1929 adet. Kısıtlamada dönem geldi kapatıldılar, dönem geldi paket servisine geçildi. Bugün bizim işletmecilerimizin 5/1’i döner/hamburger işi yapan paket servis hizmeti verebilen kesim. Geri kalanlar ise esnaf lokantası dediğimiz, sulu yemek tarzında hizmet veren yerler. Bu işletmelerin yaptığı işler paket servisine uygun değiller. Çanakkale il genelinde 51 bin öğrenci bekliyorduk bu yıl; paket servisine en çok hitap eden kesim öğrenciler ama öğrenci yok! Paket servisi yapmak için dükkân açıp bekliyorlar ama iş yok doğru düzgün. Düğün salonu gibi düğün/sünnet organizasyonu yapan kesim de çok büyük darbe yedi bu dönemde. Düğün süreci uzun bir süreçtir; düğüncülüğü kapsayan tam 12 sektör var. Bunların hepsi bu dönemde büyük sıkıntı yaşadılar. Pansiyon ve yurtlar öğrenciler gelmediği için sıkıntı yaşadılar, üzülerek görüyoruz ki bu süreç devam ettikçe sıkıntılar devam edecek” dedi.
“MAHALLE BAKKALLARININ KIYMETİ BİLİNDİ..”
Pandemi salgınında iş yapmaya başlayan, iş yapamasa da günlük masraflarını çıkartabilen iş kollarını da açıklayan Başkan Ünal Özcan; “Pazarlarımızda belli bir dönem kısıtlamalar oldu ancak uzun sürmedi. Sebze meyve satan esnafımız kısıtlamalar kapsamında ne kadar işlerini yapabildilerse de onlar düzenli çalışabildiler. Pandemi dönemine kadar büyük AVM’lere marketle koşan halkımız, kısıtlamalar nedeniyle bitme noktasına gelen mahalle bakkallarına yöneldiler. Pandemi döneminde mahalle bakkalının kıymeti bilindi. Cebinde 1 TL paranda olmasa da gidip yazdırabiliyorsun, kısıtlamalarda ayağında pijamalarınla gidip ekmeğini, peynirini alabiliyorsun. Bu açıdan baktığımızda Mahalle Bakkallarımız en azından bir nefes aldı diyebiliriz. Kasap, manav, şarküteri gibi kısıtlamalara tabi olsalar da belirli zaman aralıklarında açık kalabilen esnaflar işlerini yürütebildiler. Sanayi esnafımız var birde; küçük sanayi sitelerinde ilk etapta bir bocalama oldu. Ama insanlar evindeki tadilat ihtiyaçlarını, araçlarındaki tadilat ihtiyaçlarını gördüler. Sanayi de elinden geldiğince kendi kendine masraflarını çıkartabilecek kadar ayakta durmaya çalıştı sanatkârlarımız. Şunu da söylemek lazım 415 meslek dalından 20 tanesinin işi yolunda gidiyorsa da herkes bundan etkilendi. Taksilerimiz mesela; kısıtlama yok ama taksiye binen de yok! Yük taşımacılığında kısıtlama yapılmadı ama yolcu taşımacılığında yüzde 60 kısıtlama getirildi. İlçelerden gelen minibüsler yarı yarıya yolcu taşıyabiliyor. Bu durum herkesi etkiledi” dedi.
“ESNAFIMIZA AŞI’DA ÖNCELİK VERİLMEK ZORUNDADIR”
Çanakkale Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birlik Başkanı Ünal Özcan, yurt dışından getirilecek aşılarda esnaf ve sanatkarlarının da öncelikli grup içinde dahil edilmesinin elzem olduğunu söyledi. Özcan konuyla ilgili olarak; “Çok önemli bir konumuz daha var. Aşı çalışmaları sürüyor; kimlerin öncelikli aşıdan faydalanması gerektiği konusu tartışılıyor. Üst kuruluşumuza ilettiğimiz, Sağlık Bakanlığına müracaat edilmesini istediğimiz önemli bir konu. Aşı ile ilgili uygulama başlandığı anda; tabi ki öncelikli olarak sağlık personellerimiz, öğretmenlerimiz, güvenlik güçlerimiz aşılanmalıdır. Ancak az önce saydığımız meslek gruplarının ve yanında çalışanların yaş sınırı konulmadan öncelikle aşılanması gerektiğini düşünüyoruz. Ekonomik anlamda devam edebilmek için esnaf ve sanatkârın da ivedilikle bu aşı uygulamasından bir an önce ve ön sıralardan faydalandırılması gerektiğine inanıyoruz. Öteki türlü kısıtlamalarla, yasaklarla bu işi sürdüremeyiz. Hem çalışanın hem iş yeri sahibinde yaş sınırı aranmamalı, aşılanmada öncülük tanınmalıdır. Bununla ilgili çalışma yapıldığı söyleniyor ama o gün geldiğinde bunun takipçisi olacağız” dedi.
apk indir
Editör: TE Bilisim