Botos olarak bildiğimiz Botulinum nörotoksini laboratuvar koşullarında ilaç olarak üretilmektedir. Bu yüzden belli dozlarda güvenle uygulanabilmektedir. Hem tedavi hem de estetik amaçlı kullanılmaktadır. Her bir preparat kişiye özel olarak hazırlanmaktadır. Botoks, uygulama yapılan bölgedeki kasların daha az çalışmasını sağlayarak etkili olur. Yapıldığı bölge dışında vücudun diğer alanlarındaki kaslarda etkili değildir. Günümüzde botoks tedavisi diş hekimliği alanında da geniş kullanım alanı bulmuştur. Bilinenin aksine çok fazla yan etki gösteren bir içerik olmadığı gibi lokal olarak enjeksiyon sahasında; ağrı, kızarıklık, karıncalanma, morarma, şişme, hassaslık ya da kanama gözlenebilir. Sadece kadınlarda değil, erkeklerce de tercih edilen ve sağlıkla uygulanan bir prosedürdür.
En çok bilinen kullanım estetik amaçlı olup; glabella çizgilenmesi (kaş arası), kaz ayakları, alın çizgileri, burun kenarlarında oluşan tiksinme çizgileri, çene ucundaki portakal görünümü, dudak köşesi marionette çizgileri, boyun kaslarındaki çizgilenmeler (platysma kası) ve ağız çevresindeki kırışıklıklar içindir.
Aşırı terleyen el, ayak, koltuk altı ve aşırı salgılanan tükürük, baş ağrısı ve migren, trigeminal nevralji diye bildiğimiz yüzde elektrik çarpması gibi geçmeyen ağrılar, masseter hipertrofisi (Diş sıkmaya bağlı çenede oluşan asimetri ve çene köşelerinde aşırı büyüme), fasiyal paralizilerde aktif tarafta simetri ve denge sağlamak, temporomandibular eklem rahatsızlıkları, bruksizm (Diş sıkma ve gıcırdatma), görünür diş eti (Gummy smile) tedavisinde kullanılan botoks diğer tedavi yöntemlerine destek olup, güvenli ve etkili ve bir ek tedavi seçeneğidir.
Diş hekimliği açısında önemli birkaç konuya da değinmek istiyorum.
Gün içinde veya gece uyku sırasında aşırı stres veya özellikle kadınlarda hormonal değişimler sınucu dişlerin farkında olmadan birbiri üzerinde kaydırılması ve birbirine baskı yapması sonucu diş sıkma meydana gelmektedir. Tedavi edilmezse dişlerde kırılmalara, aşınmalara, çene eklemine gelen aşırı yük sebebiyle çenemizdeki eklemlerde sorunlar oluşmasına, yüzde asimetriye, baş, boyun ve kulak ağrılarına sebep olabilir. Sabah uyanıldığında çenenin arka köşesinde ve şakaklarda ağrı olması, diş sıkma göstergesi olabilir. Tek başına sadece ağrı yeterli olmadığında bu durumdan şüpheniliyorsa ve gün içinde istemsizce dişler sıkılıyorsa diş hekimi muayenesi gerekir. Muayene sırasında kasların ve eklemin durumu, dişlerin aşınma durumları kontrol edilerek diş sıkma teşhisi belirlenir. Buna göre uygun gece plağı tedavisi ve botoks tedavileri uygulanır. Halk arasında uygulanan bu tedaviye masseter botoks denir ve sadece masseter kasına değil, alt çenenin kapanmasında görev alan temporal kasa da enjeksiyon yapılır.
Dişsıkması sonucunda veya tek taraflı yeme sonucunda oluşan yüz asimetrisinin tedavisinde de botoks oldukça etkilidir.
Fasiyal paralizi ile sonuçlanan yüz kaslarının tek taraflı fonksiyonunu kaybettiği durumlarda (yüz felci), çalışan kas grubunun olduğu tarafa yapılacak botoks enjeksiyonu; gözle görülür kas çalışma farklılığını azaltarak hastanın mevsut süreci psikolojik olarak daha rahat atlatmasına fayda sağlar.
Gummy smile diye bilinen durum, gülme sırasında diş etlerinin aşırı görülmesidir. Botoks ile gülme sırasında üst dudağın aşırı hareketi sınırlandırılır ve daha az diş eti gözükmesi sağlanır. Burnun iki köşesine basit bir enjeksiyon ile gummy smile için botoks uygulaması yapılır. Kesinlikle daha estetik ve daha konforlu gülüş sağlar.
Uygulama süresi, uygulama bölgesi büyüklüğüne göre 5 ile 20 dakika arası sürebilir. Botoks etkisi uygulama sonrası 2-3 gün içinde başlar. Tam etkinliğe ulaşması 7-10 günü bulmaktadır. Bu süre sonunda kontrol sağlanır ve gerekli görülen bölgelerde ek doz uygulaması gerçekleştirilir. Botoks ilk uygulandığında etkisi ortalama 4-6 ay sürer. Tabiki de botoks bir ilaçtır ve her ilacın bir yarılanma ömrü vardır. Uygulamayı takip eden 2-3 ay içinde aktif etki yarılanmaya başlar. Ara verilmeden yapılan uygulamalarla etkinlik süresi zaman içinde 8-10 aya kadar uzar.
Botoksun hamilelikte etkisi bilinmediğinden hamliyken ve emziren annelerde önerilmez. Aşırı hassas cilt tipine sahip olan kişilerde ve uygulama alnında enfektif oluşumlar varsa uygulamadan kaçınılır. Ayrıca ilk kez botoks uygulanacak kişiye deri altı ilaç alerjisi kontrolü yapılmaldır.
