SAĞLIKLI YAŞAM
"Doktor bey, ben neden her gün yorgunum?"
Biz hekimler poliklinikte bu soru ile günlük çok karşılaşırız. Adeta çok bilinmeyenli matematik sorusu gibidir; çünkü insan bedeni, o son teknoloji dediğimiz araçlardan kat be kat karmaşık ve muazzamdır. Sadece beynimizde saniyede 100 bin kimyasal reaksiyon gerçekleşir ki gerisini siz düşünün. Bu sistemin işleyen çarklarında herhangi bir eksiklik veya sorun olması, sistemin bozuk çalışmasına sebep olup bizde yorgunluk hissettirebilir.
Burada yorgunluğun her sebebine değinemeyeceğimizi anlamışsınızdır. O zaman en sık sebeplerini irdeleyelim.
KANSIZLIK: Özellikle kadınlarda halsizlik denince ilk akla gelen sebeptir. Birçok vitamin eksikliğine bağlı gelişebilir ancak en çok demir ve B12 eksikliğinde görürüz. Kan seviyeleriniz normal dahi olsa vitamin depolarınızın eksik olması yorgunluk yapabilir. Ayrıca kansızlık yapmasa dahi D vitamini eksikliği veya kan tuzları eksikliği sizi yorgun kılar.
HORMON BOZUKLUĞU: En çok da tiroid hormon bozukluğu görülür. Tiroid vücudumuzda enerji metabolizmasında orkestra şefidir. Tiroid dışında böbreküstü bezi hormon bozuklukları veya insülin direnci de yorgunluk sebeplerindendir.
ORGAN YETMEZLİKLERİ: Herhangi bir organımız düzgün çalışamıyorsa yorgunluk hissedebiliriz. Bu nedenle en azından karaciğer ve böbrek fonksiyonları testi yapılması gerekebilir.
UYKU BOZUKLUĞU: Dinlenmemiş bir vücuttan dinç uyanmasını bekleyemezsiniz. Çok sebebi vardır; horlama, uyku apnesi, psikolojik faktörler, yatmadan önce kafein tüketmek veya aşırı baharat tüketimi gibi.
ŞEKER BOZUKLUKLARI: Şekerin çıkması da düşmesi de yorgunluk sebebidir. Özellikle sadece ‘sabah yorgunum yataktan kalkamıyorum’ diyenlerde sabah hipoglisemisi (şeker düşüklüğü) etkili olabilir. Kişi, gün içinde yemeklerden sonra yorgun hissediyorsa yine şekerin normalden fazla oynamasına bağlı olabilir.
İLAÇ YAN ETKİSİ: Kullanmakta olduğunuz bazı ilaçlar ciddi yorgunluk sebebi olabilirler. Yan etki yapmasa dahi sizi yorgun kılabilir. Örneğin; tansiyon hapı içiyorsanız ve tansiyonunuzu gereğinden fazla düşürüyorsa, yorgunsunuz, hakeza şeker ilaçlarınız şekerinizi aşırı düşürüyorsa yorgun hissedebilirsiniz. Ayrıca yan etkilerinden dolayı yorgun hissettiren ilaçlar da kullanıyor olabilirsiniz. Örneğin; alerji ilaçları, migren ve kolesterol ilaçları gibi.
BESLENME BOZUKLUĞU: Her zaman gözden kaçan bir yorgunluk sebebidir. Kişiye ve hastalığa göre değişmekle birlikte beslenme düzenini gözden geçirmek gerekebilir. Ayrıca bazı kişilerde marul, vişne, tatlı gıdalar, hamur işi yemek yorgunluğa neden olabilir.
KRONİK YORGUNLUK SENDROMU: Özellikle 30-50 yaş kişilerin yeterli miktarda dinlenmiş olmasına rağmen, aylardır sürekli kendilerini yorgun hissetme, isteksizlik, mutsuzluk gibi belirtilerle kendini gösteren tablodur. Profesyonel diyet, takviye ve psikolojik destek gerektiren uzun bir konudur.
Çok uzun bir konuyu sizlere özetlemeye çalıştım. İlerleyen yazılarımda buradaki birçok hastalığa ayrı ayrı değineceğiz. Sağlıklı ve mutlu kalmanız dileğiyle..
Editör: TE Bilisim