Biga sanayi esnafı mesleklerini öğretecek çırak bulamamaktan dert yanıyor. Esnafın en büyük sorununun çırak bulamamak olduğunu belirten ustalar birçok meslek dalının yok olma tehlikesi ile karşı karşıya olduğunu belirtiyorlar.
Biga’da 1 ve 2 No’lu Sanayi sitelerindeki esnaflar; “İş çok ama işi yapacak yetişmiş ve yetiştirebileceğimiz insan bulamıyoruz. Aylar sonraya, günler sonraya randevu veriyoruz müşterilere. Eğer çırak bulamazsak, ilerleyen yıllarda mesleklerimiz kaybolmaya başlayacak. Ustalar işi bıraktıkça, emekli oldukça, işyerleri kapanacak. Belki 10-15 yıl sonra bu işleri yapacak usta kalmayacak. Çünkü çırak yetişmiyor. Buna bir an önce çözüm üretilmeli” ifadelerini kullanıyorlar.
Mesleki eğitim merkezlerinin önemi ülkemizde gün geçtikçe anlaşılıyor. Yeterliliğe sahip olan, meslek öğrenmek isteyen kalfa, çırak ve usta arayışı işverenlerin gündeminden düşmüyor. Sektörlerde bu sıkıntıların çözümü için yetkililer teşvik ve desteklerle sorunu çözmeye çalışıyor. Mesleki eğitim merkezleriyle ilgili yapılan son düzenlemeler ise ilgiyi yeniden arttırıyor. Biga'da bulunan Mesleki Eğitim Merkezi (Çıraklık Eğitim Merkezi) Müdürü Tahsin Ergün ile teşvikler, desteklemeler ve mesleki eğitim merkezlerinin önemine dair merak edilenleri konuştuk.
“ÖĞRENCİ SAYIMIZDAKİ ARTIŞ, İLGİYİ GÖSTERİYOR”
Yeni eğitim ve öğretim yılında kaç öğrenci kayıt oldu?
27 Eylül 2022 tarihi itibariyle okulumuzda 983 öğrenci mevcuttur. Şu husus söylemem gerekir. Her ne kadar okullar başlamış olsa da bizim okulumuzun yapısı gereği kayıtlarımız yıl boyu devam etmektedir. Okulumuzun öğrenci sayısı ile ilgili şu bilgiyi vermem gerekir ki; MESEM’lerin önemi daha iyi anlaşılmış olsun. Geçtiğimiz yıl yani 2021-2022 eğitim öğretim yılı başında okulumuzda kayıtlı öğrenci sayısı sadece 108’di. Yapılan kayıtlar ile birlikte sene sonunda toplam 775 öğrenci mevcuduna ulaştık. Bu eğitim öğretim yılı başından itibaren aldığımız öğrenciler ile bugünkü sayımız 983 öğrencidir. Bu rakamlar öğrenci sayımızdaki artışımızı net olarak ortaya koymaktadır.
“İLÇEMİZDEKİ ÜRETİM ALANLARIYLA DOĞRU ORANTILI İLGİ VAR”
Alan alan ayırmak gerekirse en çok hangi bölümleri tercih ediyorlar? Sizce neden?
Okulumuzda 33 alan ve 184 dalda eğitim verilmektedir. Bu alanlarda mesleki eğitim programı, diploma telafi programı ve ustalık telafi programları uygulanmaktadır. MESEM Çıraklık programına baktığımızda daha çok ilginin sırası ile güzellik ve saç bakım hizmetleri, motorlu araçlar teknolojileri ve aşçılık alanlarında yoğunlaştığını görüyoruz. Ustalık telafi programlarına baktığımızda ise ilçemizdeki üretim alanlarıyla doğru orantılı olarak mobilya ve iç mekan, metal işleri ve kaynakçılık ile makine bakım onarım alanlarında yoğun talep olduğunu görüyoruz. Örneğin mobilya alanında 300’ü aşan öğrenci mevcudumuz, metal ve kaynak alanında ise 200’leri aşan öğrenci mevcudumuz vardır. Bu sayılardan da anlaşılabileceği üzere ilçemizdeki üretim alanlarıyla orantılı olarak öğrenci talebi oluşmaktadır.
“SİGORTA YÜKÜNDEN KURTARIYORUZ”
İşverenler için usta öğretici çalıştıran işletmelere devletin ciddi teşvikleri olduğunu biliyoruz. Bilgi verir misiniz?
Bu çok önemli bir husus. Çünkü devletimiz mesleki eğitime önemi artırmak ve bu alana dikkati çekmek için ciddi manada mali destekler uygulamaya koydu. Bu sistemde çalışan kişilerin sigorta işlemleri okulumuz tarafında yapılmakta ve ödenmekte olup işverenleri sigorta yapma yükünden kurtarmaktayız. Bunun yanına 9, 10 ve 11’inci sınıfta öğrenim gören öğrenciler için ödenmesi gereken ve asgari ücretin yüzde otuzundan az olmayan ve bugünkü asgari ücrete göre 1650 lira tutan çırakların ücretinin tamamı devlet desteği olarak işletmelere ödenmektedir. 12’nci sınıfta olan ve ustalık telafi eğitimine katılan öğrencilerimiz için ise bu rakam asgari ücretin yüzde ellisi oranındaki ücret olan 2750 lirasının tamamı işletmelere destek olarak verilmektedir.
“BİLGİLENDİRİYORUZ”
Bazı firmalar ile protokolleriniz oldu. Nasıl gidiyor. Devamı gelecek mi?
Geçtiğimiz yıl en az lise mezunu olmak şartı ile en fazla 27 haftayı geçmemek üzere mesleki eğitim almak ve yapılacak sınav sonunda başarı olmaları halinde ustalık belgesi almayı sağlayan bir program geliştirildi. Bu program gereği 50 ve üzerinde personeli bulunan işletmelerin ilçe milli eğitim müdürlüğümüzle protokol imzalamaları halinde kapsam dahilinde öğrenci alabilecekler. Biz de gerek işletmelerimizi ziyaret ederek gerekse OSB ve Ticaret ve Sanayi Odamıza bu konuda bilgilendirme toplantıları yaparak Bigamız’daki işletmeleri ve ustalık belgesi almak isteyen adaylarımızı bilgilendiriyoruz. Bu kapsamda bugüne kadar yaklaşık 4000 potansiyel adayımızın olduğu işletmelerle protokollerimizi yaptık. Hatta yine en son 200 personeli bulunan ve OSB’de faaliyet gösteren bir işletmemizle de protokol gerçekleştirdik.
“ARZ VE TALEP DENGELİ DEĞİL AMA…”
Biga sanayiinde kalfa ve çırak talebi yüksek. ‘İş var ama çalışan bulamıyoruz’ diyorlar. Bununla ilgili ne düşünüyorsunuz? Ne yapmaları gerekiyor?
Günümüzde sadece sanayi sektöründe değil, hemen hemen her alanda ciddi bir şekilde elaman ihtiyacı olduğunu gözlemleyebiliyoruz. Bugün tarım sektöründe de hizmet sektöründe de Bigamız’da ciddi oranda elamana ihtiyaç var. Geçen gün erkek kuaförlüğü alanında 5 işyerini ziyaret ettim. Dördünde kalfa seviyesinde elamana ihtiyaç vardı. Görüştüğümüz demir çelik sektöründe de aynı şekilde, mobilya sektöründe de keza aynı durum var. Bugün köylerimizde tarım sektöründe özellikle yaz aylarında ciddi bir elaman ihtiyacı var. Maalesef istihdam durumunda arz ve talep dengeli değil. Bakanlığımız da bunun farkında olarak mesleki eğitime katılmayı özendirmek için mevzuat düzenlemeleri yapıyor. Finansal destekler sağlıyor. Bize düşen de uygulayıcılar ve eğitimciler olarak öğrencilerimize ve de özellikle anne ve babalara mesleki eğitimdeki avantajları anlatarak mesleki eğitime katılan öğrenci sayımızı artırmak olmalıdır. Bakın geçtiğimiz günlerde TOBB ile bakanlığımız arasında yeni bir işbirliği protokolü imzalandı. Bu protokol ile Mesleki Eğitim Merkezlerinin daha da güçlenmesi kapsamında yapılabilecek çalışmalar belirlendi. Biz de bu protokole uygun olarak geçen hafta Ticaret ve Sanayi Odamız yetkililerine, sektör temsilcilerine ve eğitimden sorumlu oda üyelerine bilgilendirmelerde bulunduk. Bu çalışmaların faydalarını çok yakın zamanda göreceğimizi düşünüyorum.
(Röportaj: Çiğdem Özden Demiray)