Cumhuriyet'in 101'inci yılı kutlamaları kapsamında düzenlenen Cumhuriyet Yürüyüşü büyük bir coşkuyla gerçekleştirildi. Bigalıların büyük ilgi gösterdiği Cumhuriyet Yürüyüşü'ne birçok vatandaş da balkonlardan bayrak sallayarak destek verdi.
Saat 19:00'da Diyarbakırlı Ekrem Ergün İlkokulu önünden başlayan yürüyüş; çarşıda Alişdede Camii'nin etrafından Kocabaş Çayı Köprüsü'ne, oradan da Belediye Meydanı'nda tamamlandı. Yürüyüş bayraklar ve marşlar eşliğinde gerçekleştirildi.
Yürüyüş sonunda Biga Belediye Meydanı'nda Biga Belediye Başkanı Alper Şen ve Biga Kaymakamı Ercan Kayabaşı birer konuşma yaptılar. Konuşmaların ardından program sona erdi.
Programa Biga Kaymakamı Ercan Kayabaşı, Biga Belediye Başkanı Alper Şen, siyasi parti temsilcileri, sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri, kamu kurum ve kuruluşlarının yöneticileri ve vatandaşlar katıldı.
Biga Kaymakamı Ercan Kayabaşı konuşmasında şu ifadeleri kullandı:
"Cumhuriyetimizin 101'inci yaşını kutlaması hasebiyle bugün gerçekleştirdiğimiz yürüyüşe yoğun katılımlarınızdan dolayı şükranlarımı sunuyor, teşekkür ediyorum. Cumhuriyet idaresi sadece bir rejimin değil, bir yönetim biçiminin değil, küllerinden adeta yeniden doğmuş bir milletin, emperyalizme, sömürgeciliğe karşı duruşunun tüm dünyaya ilanının resmidir. Cumhuriyet idaresiyle birlikte kadın, erkek, çoluk, çocuk farkı gözetmeksizin eşit vatandaşlık temelinde bu vatanın ortak payda olduğunu tüm vatandaşlarımız iliklerine kadar hissetmiştir. Bugün kadınlarımızın iş hayatında, devlet hayatında, sosyal hayatta bu kadar aktif rol almasında tabiki de Cumhuriyetimizin çok büyük etkisi, katkısı vardır. Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarının bizlere armağan ettiği bu Cumhuriyeti daima ileri götürmek, daima geleceğe taşımak ve bu bayrağı sonsuza kadar bu topraklarda dalgalandırmak hepimizin temel ülküsü olmalıdır. Bugün bunu Biga'da yaşayarak gördük. Burada yedisinden yetmişine, çoluğundan çocuğuna bütün Bigalı hemşehrilerimizi az önce yürüyüşte hep beraber gördük. Beraber yürüdük. Bu bize gösteriyor ki, Allah'ın izniyle ve milletimizin yüksek ferasetiyle Cumhuriyetimiz, devletimiz, sonsuza kadar yaşayacaktır. Bu soğuk havaya rağmen Cumhuriyetimizin kuruluşunun 101'inci yıl etkinlikleri kapsamındaki yürüyüşümüze katılan, yoğun bir ilgi gösteren aziz Bigalı hemşehrilerime teşekkür ediyorum. Cumhuriyetimizin kuruluşunu tebrik ediyorum. Yaşasın Cumhuriyet diyorum."
Biga Belediye Başkanı Alper Şen konuşmasında şu ifadeleri kullandı:
"Sizleri; cumhuriyete duyduğum aşkla, Atatürk’e duyduğum özlemle, sevgiyle, saygıyla ve coşkuyla selamlıyorum. Hoşgeldiniz, sefalar getirdiniz. Kan ve irfanla kazanılan, Atatürk’le, yol arkadaşlarıyla ve kahraman atalarımızla kurulan cumhuriyetimizin 101. Yıldönümü kutlu olsun. Değerli Bigalılar, Sizi biraz maziye götürmek istiyorum. Cumhuriyeti ilan edildiğinde, Biga’nın 3 nahiyesi, 160 köyü vardı. Arazisinin yarısına yakını ormandı. Cumhuriyetin ilan edildiği yıl, Biga’nın ¼'ü çalılık, taşlık ve bataklıktı. Sadece geriye kalan ¼ ü ziraate uygundu. Halk yorgundu. 1923’e kolay gelmemiştik. Seferberliklerden, kışlalardan, kıtlıklardan, gidilip dönülmeyen yerlerden, cephelerden gelmiştik. Biz Bigalılar ve milletimiz o günlere, acılarla dolu Balkanlardan gelmiştik. Rumeli’den, Trakya’dan Kanlı Yemen’den gelmiştik. Kafkaslar’dan, Kınalanıp yollanan Çanakkale’den ve Anadolu’nun mücadeleye tutuşmuş diyarlarından gelmiştik. Cumhuriyet vardı. Ama çok şeyi de yoktu. İşte bu yoklukta, Cumhuriyet daha ilk yılında Biga’da yol yapıyordu. Evet yoklukta, yol yapıyordu.
Biga’ya da daha o sene, yani cumhuriyetin kurulduğu sene, ilk elektrik santrali kuruluyordu. Yani biz Bigalılar için 2024 yılı, sadece cumhuriyetin 101. Yılı değildir. Biga’ya elektriğin gelişinin de 101. Yılıdır. Lütfen düşünün. Cumhuriyetin daha ilk 10 yılı dolmamıştı. Ülke, yaralarını sarıyordu. Cumhuriyet emperyalizm ve işbirlikçileriyle uğraşıyordu. Ama bu cumhuriyet daha 5. Yaşındayken Biga’da ilk parkı açıyordu. Cumhuriyet 6 yaşındayken, Biga’nın ilk motorlu itfaiye teşkilatı kuruluyordu. Cumhuriyet 9 yaşındayken, Biga’ya ilk içme suyu getiriliyordu. Evet Topraklarımızı kurtarmıştık. Ama hem Biga’nın hem Anadolu’nun tüm topraklarında tarım eski usüllerle yapılıyordu. Cumhuriyetin idealist mühendisleri bu seferde Biga’nın topraklarına fıstık ve kestane fidanı getirmişti.
Cumhuriyet henüz 10. Yılını doldurduğunda bu coğrafyada hayvancılık gelişti. Eti sütü daha verimli olan küçükbaş hayvancılıkla ve özellikle koyunla verim artırıldı. Sevgili Hemşerilerim, Cumhuriyete kolay erişmemiştik. Milli kuvvetlerimizle, istiklal uğrunda dövüşen yiğitlerimizle düşmanın karşısında duvar gibi duranlarla çarpışa çarpışa, direne direne gelmiştik. Cumhuriyet çok gençti. Bir külden Anka kuşu gibi doğmanın derdindeydi. İşte o genç cumhuriyet daha 7 Yaşında Biga’da atçılığı destekliyordu. Kısa zaman içinde İstanbul Veliefendi hipodromunda Biga’dan bir çok at koşar hale geldi. Cumhuriyet daha 10 yaşına girmemişti. 18. yüzyılda ticarette rumlar, ermeniler yahudiler egemendi. Yıllar boyunca savaşmaktan, ticareti onlara kaptırmıştık. Biga, Cumhuriyet kazanımlarıyla ticarette de parlamaya başladı. Biga hayvan panayırı, cumhuriyetin ilk yıllarında Türkiye’de adını altın harflerle yazdırmıştı. İstanbul, İzmir, Balıkesir, Bursadan celepler Biga’ya geliyordu. Panayırlarda Tiyatrolar ve cambazhaneler vardı. Panayır gece elektrikle aydınlatılıyordu. Biga’nın sokakları, otelleri dolup dolup taşıyordu. Ticarette artık bizde vardık. Değerli Bigalılar, Bugün Belediyenin bir itfaiye aracını görürseniz şunu hatırlayın. İlk itfaiye araçlarımızı yeni kurulan cumhuriyet hükümeti verdi. Birkaç sene öncesinde kağnıyla cephaneye taşıyan bir milletin mensuplarıyken, 1930 da Biga Belediyesi’ne itfaiye araçları alınıyordu. Ve bunun alımın altında kimin imzası vardı biliyor musunuz. Mustafa Kemal Atatürk’ün.
Cumhuriyetin henüz ilk 15 senesi içinde, Atatürk daha sağken Biga’da ipekböcekciliği vardı. Kozacılıkta, Bursa’nın önemli ihtiyacını Biga karşılıyordu. Bir yandan da yine Cumhuriyetin desteğiyle Biga’da Dericilik almış başını gitmişti. Biga devlet orman işlemesi, biga ormanlarını ekonomiye kazandırıyordu. Yeni cumhuriyet “köylü milletine efendisi” diyordu. Biga’da bu sefer aşıcılık kursu açılmıştı. Binlerce Bigalı eğitim görüyordu. Evet Cumhuriyet bizi aydınlatıyordu, öğretiyordu. Millet mekteplerinde Bigalılar okuma yazma öğreniyor, okuma yazma oranımız artıyordu. Biga Halkevi açıldığında Atatürk sağdı. Kültür sanat ve benzeri alanlarda çalışıyordu. Biga halkevinin 1816 kitabı, binlerce üyesi vardı. Daha Atatürk sağken Biga’da tüccar ve esnaf musiki derneği kuruluyordu.
Türk milleti milli birlik ve beraberlik içerisinde güçlükleri yenmesini biliyordu. Mesela Cumhuriyetin ilk yıllarında Kavun satış kooperatifleri kuruluyordu. Cumhuriyetin 6. Yaşında Biga Kunduracılar cemiyeti açılıyor. Bigalı kazanmaya başlamıştı. Paramız artmıştı. Cumhuriyet henüz 7 Yaşındayken, Biga’da ilk banka açıldı. Adapazarı Türk Ticaret Bankası Biga’ya şube açtığını duyurmuştu. Cumhuriyetin 3.yılında Biga Ticaret sanayi odasının faaliyete geçmişti. Bu cumhuriyet zihnimizi aydınlatmadı önümüzü aydınlatmadı, evimizi sokaklarımız da aydınlattı. Cumhuriyetin 7. Yılında Biga Belediyesi elektrik santrali için motor alınacaktı. Alınsın kararının altındaki imza yine Cumhurbaşkanı Atatürk’e aitti. Bu cumhuriyetin Türkiye’de ilk elektriği verdiği yerlerden biri Biga oldu. İlk zamanlar resmi daireler ve sokaklar aydınlatılırdı. 2. Dünya savaşı sonrası dünyadan ve türkiyeden haberleri radyolardan bu elektrikle almaya başladık.
Cumhuriyet, Atatürk’ün ifadesiyle az zamanda çok ve büyük işler başardı. Cumhuriyetle birlikte Biga’da kazandı, Bigalılar’da başardı. Ama en çok da birey olmayı kazandık. Yöneten olduk. Millet olarak egemen olduk. Bugün Biga’nın evlatları olan Ayhan Gider bey, Bigalı Özgür Ceylan Bey bu ülkeyi yönetiyorsa cumhuriyetin sayesindedir. Bugün Biga’nın bir evladı olan ben, halkın iradesiyle sizinle birlikte bu şehri yönetiyorsam Cumhuriyet sayesindendir. Bir zamanlar saçı uzun aklı kısa denilen, kimi zaman nüfustan sayılmayan, mahkemelerde eşit görülmeyen kadınlar bugün Biga Belediyesi’nde yöneticilik yapıyor. Bugün meclis üyelerimiz Duygu hanım, Fatma Nur hanım, Pınar Hanım, Nesrin hanım Biga Belediyesinde halk adına karar veriyorsa cumhuriyetin sayesindendir. Sinekçi Köyü muhtarı Nebiye Hanımsa, Yeniçiftlik Köyü Muhtarı Nagihan Hanımsa cumhuriyet sayesindedir. Turan Mahallesi'nde Ayten hanım muhtarsa, Gazikemal Mahallesi'nde Fatma Lütfiye hanım muhtarsa cumhuriyet sayesindedir. Değerli Hemşerilerim, Bugün Cumhuriyet 101 yaşında. Biz Bigalılar Cumhuriyeti 6 Günlük dolu dolu bir programla kutluyoruz. Kreş açılışından sergiye, konferanstan tiyatroya, fener alayından müzikli gösteri ve tek kişilik sahne performansı gibi birçok etkinlikle bayramımızı kutluyoruz. Bu vesileyle kutladığımız Cumhuriyetimizin kurucusu Ulu önderimiz Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve 101 yıl önce milli egemenliği kabul edenlere şükranlarımı sunuyor, onları saygı ve rahmetle anıyorum. Bu duygularla, Cumhuriyet Şehri Biga’da ve Cumhuriyetin 101. Yıldönümünde Sizleri sevgi ve saygıyla selamlıyorum. Cumhuriyetimizin 101. Yıldönümü kutlu olsun."
(Haber: Ahmet Tunç)
