Kısa adıyla RAM yani Rehberlik ve Araştırma Merkezi 2021 yılına kadar bölgemizde sadece Çanakkale’de hizmet veriyordu. 27 Eylül 2021 yılında Biga’da da hizmete açıldı. RAM dediğimizde birçoğumuzun aklına sadece özel eğitim öğrencilerinin temas ettiği bir kurum olarak geliyor. İşin aslı öyle değil. RAM, herkese hizmet verebilen bir kurum. Kurum Müdürü Fuat Kaya ile birlikte öncelikle rehberlik ve psikolojik araştırma merkezini sonra da özel gereksinimli bireyler için RAM’ın önemini ve birçoğumuzun bilmediği özelliklerini konuştuk.
Biga Rehberlik ve Araştırma Merkezi Rehberlik Ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Bölümü ne zamandır ülkemizde hizmet veriyor ve hangi başlıklarda hizmet veriyor?
Rehberlik ve araştırma merkezleri, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı olarak 1955 yılından beri ücretsiz hizmet veren kurumlardır. Rehberlik ve araştırma merkezleri eğitim hizmetlerini daha nitelikli sunmak ve ihtiyaca uygun hizmet vermek amacıyla araştırma yapar ve sonuçları doğrultusunda çalışmalar yürütür. Sorumluluk bölgesinde bulunan bireylere özel eğitim hizmetleri ve rehberlik hizmetleri alanlarında hizmet sunarlar. Rehberlik ve araştırma merkezlerinde psikolojik danışman/rehber öğretmenleri, özel eğitim öğretmenleri ve fizyoterapistler görev alırlar.
Biga’da RAM’de rehberlik ve psikolojik danışmanlık hizmetleri hangi alanlarda ve ne amaçla çalışmalarını yürütüyorlar?
Rehberlik araştırma merkezlerinde kurulan iki bölümden biri olan Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Bölümü sorumluluk bölgesinde bulunan öğrenci, öğretmen, veli ve diğer tüm bireylere hizmet sunmaktadır. Bu kapsamda yapılan çalışmaları başlıklar halinde inceleyebiliriz. Okul rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri alanı kapsamında okullarda sunulan ve plana bağlı olarak yürütülen rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri alanında yapılacak planlamaları inceler ve eğitim kurumlarında bulunan psikolojik danışmanlara geri dönütlerde bulunurlar. Psikososyal destek hizmet alanı kapsamında çalışırlar. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan yönergeye göre psikososyal destek hizmetlerine ilişkin her yıl kasım ayı içerisinde eğitim kurumlarından ulaştırılan risk altındaki öğrencilere ait verileri birleştirerek sorumluluk bölgesine ait risk haritasını oluşturur. Bağımlılıkla mücadele kapsamında çalışmalar yürütürler. Hakkında danışmanlık tedbir kararı verilen çocuğa ve çocuğun bakımından sorumlu kişilere ilgili mevzuat doğrultusunda hizmet sunarlar. Psikososyal destek hizmetlerine yönelik grup rehberlik etkinlikleri ve psiko eğitim programları uygularlar. Bireysel ve grupla psikolojik danışma alanı kapsamında çalışırlar. Psikolojik danışma; bireylerin kendilerini daha iyi tanımalarına, davranışlarını anlamalarına ve kendilerini geliştirmelerine yardım eden; karşılaştıkları akademik, kişisel ve sosyal problemleri ile baş etme becerilerini kazanmalarını amaçlayan, psikolojik danışman ve birey arasında birebir gerçekleşen ve gizlilik esasına dayalı bir süreçtir. Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinde bulunan psikolojik danışmanlar tarafından sunulur bu hizmet. Bireyle ve grupla gerçekleşebilecek danışmalarda psikolojik danışmanlar bireylere yardımcı ve destek olurlar.
Hangi durumlarda sizden veya uzmandan destek almak gerekir?
Bireylerin desteğe ihtiyaç duydukları, hayatlarına dair soru işaretleriyle uğraştıkları, yaşadıkları durumlar ve olaylarla başa çıkmakta zorlandıkları zamanlarda psikolojik destek almaları bulundukları durumları ve yaşantılarını sağlıklı bir biçimde tamamlamalarını sağlayacaktır. Ders çalışmakta zorlanıyorsanız ve bu size baskı yaratıyorsa, sınavlarda bildiklerinizi unutuyor, eliniz ayağınıza karışıyor, sınav esnasında sürekli kötü senaryolar canlandırıyorsanız, yaşadığınız problem durumlarında öfkeleniyor, kontrol edemiyor ve bu durumdan rahatsızlık duyuyorsanız, okula uyum sağlamakta güçlük çekiyor, arkadaşlık ilişkilerinizde yaşadığınız sorunlarda desteğe ihtiyaç duyuyorsanız, ilişki kurmakta zorluk çekiyorsanız, insanlarla iletişim kurarken çekiniyorsanız, girişkenliğiniz ve güvengenliğinizin gelişmeye ihtiyaç duyduğunu düşünüyorsanız, kendinizde gelişmesi gereken yönler olduğunu düşünüyorsanız Biga Rehberlik ve Araştırma Merkezi Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri bölümüne başvuru yapabilirsiniz.
Özel gereksinimli bireyler için RAM nedir neler yapar?
Çocuğunuzla ilgili özel eğitim (zihinsel yetersizlik, otizm, görme kaybı, işitme kaybı, bedensel yetersizlik vb.) veya rehberlik ve psikolojik danışmanlık konularında yardıma ihtiyaç duyulduğunda başvurulabilecek Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı ücretsiz destek veren kurumlardır. Rehberlik ve araştırma merkezlerinin tarama, inceleme, tespit, teşhis, öğrenci tanıma gibi çalışmalarında kullanabilecekleri çeşitli yetenek, zekâ ve standart başarı testleri; kişilik, tutum, meslekî ve akademik benlik, gelişim, öğrenci davranışlarını değerlendirme gibi ölçekler; ilgi envanterleri, problem tarama envanterleri, kontrol listeleri, anketler ve benzeri ölçme araçları bulunur.
Bu ölçme değerlendirmeden alınan sonuç evrakları ne işe yarar?
Ram’larda bulunan özel eğitim hizmetleri bölümü bünyesindeki özel eğitim değerlendirme kurulu iki tür eğitsel rapor düzenler. Bunlardan ilki; okul çağındaki öğrencilere yetersizlik türü ve oranına göre yönlendirme kararı alır ve raporlaştırır. İlgili özel eğitim öğrencisine devlet okullarında kaynaştırma eğitimi, özel eğitim sınıfı, özel eğitim okulu gibi eğitim yönlendirme kararları alır. Üstün zeka/yetenek öğrencileri de özel eğitim öğrencileridir ve bu öğrencilerin Bilsem’lere yerleştirilmesinde Ram’lar aktif görev alır. İkinci ise okul çağı özel eğitim öğrencileri olsun veya mezun durumda yetersizliği bulunan yetişkinler olsun, Ramlar’da bulunan özel eğitim değerlendirme kurulu, bu bireylere yönelik uygun olan destek eğitim kararını alır ve raporlaştırır. Bu eğitsel raporla bireyler rehabilitasyon merkezleri gibi özel kurumlarda eğitim alırlar ve bu eğitimin ücretini devlet karşılar.
Çanakkale’de kaç tane Ram var?
Önceden ilimizde sadece Çanakkale il merkezinde Çanakkale Ram vardı. Çanakkale Ram ildeki tüm ilçelerin işlemlerini yürütüyordu. Daha sonra 27 Eylül 2021 tarihinde Biga Ram açıldı ve Biga Ram Biga, Çan, Yenice ilçelerinin işlemlerini yürütmektedir. Çanakkale ilinde Biga Ram ve Çanakkale Ram olmak üzere artık iki tane Ram vardır.
Ram’a ne zaman başvurmalıyız?
Özel eğitimde erken tanı çok önemlidir. Çocuğunuzun gelişiminde bir gerilikten şüphe ettiğiniz takdirde hemen başvuru yapabilirsiniz. Ram veliyi bilgilendirir ve öğrenciyi inceleyip gerekli yönlendirmeleri yapar. Öğrencinin eğitimine ne kadar küçük yaşta başlarsak o kadar fayda sağlarız ve özel eğitimle öğrencinin gelişimini destekleriz. Şayet çocuğumuzun gelişimindeki geriliği görmezden gelip başvuru yapmaz isek küçük yaşlardaki özel eğitimin öğrenci gelişimine sağladığı yararları engeller, çocuğumuza zarar vermiş oluruz. Çünkü ilerleyen yaşlara erteleyerek gecikmiş özel eğitim alırsak, özel eğitim çocuğumuzun gelişimine küçük yaşlardaki kadar fayda vermez.
Biga Ram’da kaç tane özel eğitim alan birey var?
Biga Ram arşivinde 24 Ekim 2022 tarihi itibariyle 709 adet aktif özel eğitim alan birey dosyası mevcuttur. İnceleme yaptığımız bireylerde tek yetersizlik türü olabileceği gibi birden fazla yetersizlik türü de olabilmektedir. Biga Ram’da incelemesi yapılan bireylerin yüzde 30’u zihinsel yetersizliğe, yüzde 14’ü otizm spektrum bozukluğuna, yüzde 10’u bedensel yetersizliğe, yüzde 12’si dil-konuşma güçlüğüne, yüzde 10’u özel öğrenme güçlüğüne, yüzde 4’ü işitme yetersizliğine, yüzde 3’ü görme yetersizliğine sahiptir.
(Röportaj: Çiğdem Özden Demiray)